Protetik Diş Tedavisi Sonrası

Hareketli protez uygulanan hastalarda çıkarma takma hareketinden sonra veya çiğnemeyle başlayan yumuşak dokularda ağrılar meydana gelebilir. Kontrol randevusunda doktorunuz sorunu çözecektir ancak çiğneme yaparken her iki taraftaki dişleri de kullanmak, yumuşak gıdalarla çiğnemeye başlayıp giderek sertliği artırarak dil ve dudakların alışması için süre kazandırmak ilk yapılması gerekenlerdir.

Protezinizi takıp çıkarırken el alışkanlığı kazanana kadar sakin ve yavaş hareketlerle aynanın karşısında bulunmak bu sürecin daha hızlı atlatılmasını sağlayabilir.

Protezlerin temizliği de en az dişler kadar önemlidir. Ayrı bir protez fırçasıyla temizlenmeli, belli zamanlarda protez temizleme tabletlerini de kullanarak ilk günkü halini korumaya çalışılmalıdır.

Sabit protez uygulanan hastalarda yapıştırma işlemiyle tedavi sonuçlanır. Ancak kimi zaman yapıştırıcının türüne bağlı olarak, kimi zaman dişler üzerinde yapılan kesim miktarına bağlı olarak, kimi zaman da dişlerin maruz kaldığı diğer faktörlere bağlı olarak yapıştırmayla başlayan bir hassasiyet tablosu gelişebilir. İlk yapılması gereken hassasiyeti başlatan uyaranlara karşı bir süre mesafeli olmalı ve doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Normal dişlerde olduğu gibi protez dişlerinizde de temizlik ve ağız bakımı yapmaya özen göstermeli ve plak oluşumuna izin vermemelisiniz.

---

Cerrahi Uygulamalar Sonrası

Kanamanın durması ve yara iyileşmesinin sağlıklı olabilmesi için yara bilgesinde kan pıhtısı oluşması gerekmektedir. İlk iki saat içerisinde ağzınızı çalkamamalı ve tükürmemelisiniz. Operasyon bölgesine yerleştirilen tamponlar yarım saat boyunca sıkıca ısırılmalıdır. Yarım saatin sonunda kanama devam etmiyorsa atılabilir. Kanama devam ediyorsa, temiz bir tampon yarım saat kadar daha ısırılmalıdır.

Cerrahi işlem sonrası anestezik maddenin etkisi kaybolmadan (en az 2 saat) hiçbir şey yiyip içmeyiniz.

İlk 24 saat içerisinde kanama ihtimaline nedeniyle sıcak yiyecek ve içeceklerden uzak durmanız gerekmektedir. Yumuşak ve ılık yiyecekler uygundur. Asitli meyve suları, alkollü içecekler ve baharatlı yiyeceklerden uzak durulması gerekmektedir.

Operasyonu takip eden 4-5 gün sigara içilmemelidir. Yara bölgesini irrite ederek iyileşmeyi tehlikeye atacağından ve ağız içi sıcaklığını artıracağından cerrahi işlem sonrası sigara içilmemesi gerekir.

Operasyon sonrası ilk 4-5 saat içerisinde cerrahi bölgesinden bir miktar sızıntı olabilir. Kanamanın daha uzun süre devam ettiği durumlarda hekiminize başvurmanız gerekmektedir.

Operasyon sonrası bazı durumlarda ödem görülebilir. Operasyon bölgesinin üzerine ilk gün aralıklı olarak (10dk uygulayıp 10dk dinlendirerek) uygulanan buz torbası ile bu ödem hafifletilebilir. İlk 72 saatin sonunda ödem giderek azalmaya başlayacaktır.

Oluşan ödemin (şişliği) büyüklüğüne bağlı olarak ağız açmada kısıtlılık meydana gelebilir. Bu durum 7-10 gün içerisinde ödemin çözülmesi ile birlikte ortadan kalkacaktır.

Ağrı en çok cerrahiden sonraki gün olacaktır. İlaçları kullandığınız halde ağrınız 3. günden sonra artarak devam ederse doktorunuza başvurmalısınız . Ağrı kesici kullanırken Aspirin veya kanamayı artıran benzeri (salisilik asit türevi) ilaçlar alınmamalıdır.

Operasyon bölgesinde komşu cilt altı dokulara kanın birikmesi sonucu yüzünüzde cildinizde morluk görülebilir. Bu olay tehlikeli değildir. Ağrıyı artırmaz ve bir enfeksiyon belirtisi değildir. 7-10 gün içinde hafifleyerek kaybolacaktır.

Operasyon bölgesinin dışında kalan bölgede dişler fırçalanmalıdır. Operasyon bölgesindeki dişler ise 24 saat sonra dikişlere ve diş etine dokunmadan fırçalanmalıdır. Doktorunuzun önerdiği gargara antibakteriyel özelliği nedeniyle kullanılmalıdır.

Eğer operasyon bölgesinde dikiş mevcutsa ameliyattan 1 hafta sonra alınması gerekmektedir. Bunun için doktorunuzdan randevu almalısınız.

---

Dolgu Tedavisi Sonrası

Dolgu tedavisinin ardından eğer dudak ve yanak uyuşuksa, bu bölgelere zarar vermemek için yemek yerken dikkatli olmak gerekir. Eğer anestezi uygulanmadıysa normal olarak yemek yenilebilir. Ancak özellikle ilk 24 saat dolgu kuruyemiş, patlamış mısır gibi sert yiyeceklerden kaçınmak yerinde olacaktır.

Dolgu tedavisinin ardından, özellikle çürük derinse ve sinire yakınsa sıcak ve soğuk hassasiyeti görülebilir. Bu termal hassasiyet diş iyileşerek koruyucu bir tabaka oluşturduğunda zamanla azalarak sonunda tamamen kaybolacaktır. Hafif termal hassasiyetlerin dört hafta kadar sürmesi normaldir.

Dolgu tedavisinden hemen sonra özellikle anestezi yapılan tarafta kas gerginliği veya hassasiyeti sebebiyle ağrı olması normaldir. Bu ağrı 24 saat içinde kendiliğinden kaybolacaktır.

Yeni bir dolgu yapıldığında bu restorasyon dişin orijinal formundan ve dokusundan biraz daha farklı olabilir. Dil ve yanaklar bu küçük farklılıkları çok büyükmüş gibi hisseder. Bu farklılık ve pürüzlülük hissi yumuşak dokuların adapte olmasıyla birkaç gün içinde kaybolur. Ancak anestezinin etkisi geçtikten sonra dolgu yapılan diş diğer dişlerin kapanmasına engel olacak şekilde yüksek hissedilirse ve çiğneme esnasında dolgu yapılan dişte ağrı duyulursa, dolgu yüzeyinin yeniden düzenlenmesi için en kısa sürede diş hekimine başvurulması gerekmektedir.

---

Ortodontik Uygulamalar Sonrası

Tedavi Öncesi:

Ortodontik tedaviye başlamadan önce ağızda mevcut bulunan bütün çürükler temizlenmeli, dişeti enfeksiyonları varsa tedavi edilmeli ve bireyin ağız bakımının yeterli düzeyde olduğu tespit edilmelidir. Ortodonti tedavisi diğer tedavilerden farklı olarak uzun süren bir tedavidir ve aylık kontroller gerektirir. Bu nedenle hastanın tedaviye istekli ve motive olması gerekmektedir.

Ağız bakımı:

Ortodontik tel veya aparey kullanan bireyler ağız bakımına daha çok önem vermelidir. Diş telleri, bantlar, tedavi ve pekiştirme apareyleri yiyecek artıklarının ağızda tutunmasına sebep olur. Bakteriler, yiyecek ve tükürükten oluşan plak uzaklaştırılamazsa diş ve dişeti hastalıklarına ve çürüklere neden olabilir. Hareketli aparey kullanılıyorsa, yemeklerden sonra aparey çıkartılıp dişler fırçalanmalıdır. Sadece dişler değil çıkarılan apareyin de bir fırça yardımıyla temizlenmesi gereklidir. Sabit tedavide kullanılan braketler yiyecek artıklarının birikmesi için uygun bölgelerdir. Arayüzlerde fırçanın giremediği tel araları ara yüz fırçası dediğimiz özel bir fırça yardımı ile temizlenmelidir. Doktorunuzun önereceği diş firçası ve fluoridli bir diş macunu ile dişler minimum iki dakika sürecek şekilde fırçalanmalıdır.

Kırılma veya hasar:

Yemek yerken, spor yaparken veya herhangi bir nedenden dolayı kullanılan apareylerde kırılma, kopma veya çıkma meydana geldiğinde, tedavinin olumsuz olarak etkilenmemesi için vakit kaybetmeden hekime başvurmak gereklidir.

Sakıncalı yiyecek ve içecekler:

Çekirdekli meyvelerin çekirdekleri çıkarılarak, sert meyvelerin de dilimlenerek yenmesi gerekir. Özellikle ısırma hareketi ön dişlerle yapılmamalı arka dişler kullanılarak besinler çiğnenmelidir. Tedavi süresince yapışkan, sert yiyecekler ve asitli içecekler gibi bazı besinlerin tüketilmemesi gerekir. Bunlar;

• Patlamış mısır, kuruyemiş ve benzzeri sert yiyecekler
• Sakız, karamelli yiyecekler
• Kola ve benzeri asitli içecekler

Hareketli apareylerin bakımı:

Apareyi temizlemek için ayrı bir fırça kullanılmalıdır ve apareyin kullanılmadığı zamanlarda kutusunda saklamak kaybolma riskine karşı alınacak en önemli tedbirdir. Özellikle ev dışında yemek yerken apareyin peçeteye sarılmasıyla çöp olarak algılanabilmekte ve atılmaktadır.

Apareyinizi sıcak yüzeyler üzerine koymayınız, çok sıcak su ile yıkamayınız. Bollaşıp ağzınız ile uyumu bozulabilir. Doktorunuzun size verdiği kutu üzerine isminizi telefon numaranızı yazarsanız, kaybolması durumunda kolay ulaşılabilir. Eğer apareyiniz kırılırsa veya kaybolursa vakit kaybetmeden doktorunuza haber veriniz.

Haraketli apareyin temizliği için ılık suyla sıvı sabun kullanabilirsiniz. Bu işlem için ayrı bir diş fırçası kullanmayı tercih edebilirsiniz. Hareketli apareyleri kullanırken dikkatli olunmalıdır. Kırılan bir aparey tedavi sürenizi ve tedavi maliyetinizi arttırabilir.

Tedavi sonrası:

Ortodonti tedavisiyle düzeltilmiş bozuklukların tekrar etmemesi ve geri dönmemesi için tedavi sonrasında koruma aşaması olan pekiştirme tedavisine geçilir.

Bu aşamada sabit yada hareketli koruyucular kullanılır . Özellikle şeffaf-estetik materyalden oluşan hareketli apareylerin bakımı ve temizliği tedavi sürecinde kullanılan hareketli apareyler gibi önemlidir.

Apareyin kaybolması veya kırılması durumunda yine en kısa sürede dişlerde bozulma meydana gelmeden doktorunuza ulaşmanız ve yenisini yaptırmanız gerekmektedir.

Gerek sabit gerekse hareketli apareylerde ağız hijyeninize dikkat etmeli ve özellikle fırçalamaya özen göstermelisiniz.

Kontrol randevularının artık daha seyrek olması öneminin azaldığını göstermez. Kontrollere düzenli olarak gidilmeli ve eğer mevcut bir bozulma varsa doktorunuz tarafından zamanında tespit edilmelidir.

---

Kanal Tedavisi Sonrası

Kanal tedavisi genellikle birkaç seans süren bir işlemdir. Bu seanslar sırasında pansuman yapılır ve sonrasında diş geçici bir dolgu materyali ile doldurulur. Tedavi süresince tedavi gören diş sert besinler çiğnemek için kullanmamalıdır. Geçici dolgu materyali düşebileceği gibi, desteksiz kalan diş dokusu da kırılabilir. Aynı zamanda pansuman seansları sonrası dişte hafif bir ağrı ve konforsuzluk hissedilmesi normaldir.

Kanal tedavisi tamamlandıktan sonra, özellikle tedavi öncesi dişte ağrı ve enfeksiyon varsa, birkaç gün süreyle çiğneme esnasında dişte ağrı hissedilmesi normaldir. Bu esnada yumuşak besinler tüketilmesi veya tedavi gören diş ile çiğneme yapılmaması önerilebilir. Tedavinin tamamlanmasından sonraki ikinci ve üçüncü haftalarda kanal tedavisi yapılan dişte hafif bir farklılık hissedilebilir. Bu durum zamanla geçecektir.